Moedermelk

Moedermelk is perfect afgestemd op de behoeften van je baby. Lees hier welke ingrediënten ze zo waardevol maakt en hoe je je baby optimaal kunt beschermen tegen ziektes en allergieën door borstvoeding te geven.

Moedermelk - wat maakt het zo kostbaar?

Onmiddellijk na de geboorte produceert elke mama een extreem rijke eerste melk, colostrum genaamd, die de baby helpt zijn afweer op te bouwen, de eerste ontlasting op gang helpt en te beschermen tegen geelzucht. In het verdere verloop past de moedermelk zich perfect aan de respectievelijke behoeften aan, zodat je kind optimaal kan groeien en bloeien. Zelfs bij ziekte reageert moedermelk en voorziet het je baby van antistoffen. Vanaf de zesde maand neemt de voedingswaarde van moedermelk langzaam af. Een signaal voor jou dat het tijd is om vast voedsel te geven aan je baby.

Samenstelling van moedermelk

Moedermelk is de meest natuurlijke en gezonde voeding die je je baby kunt geven. Wetenschappers hebben onderzocht wat er in moedermelk zit. Het resultaat? Een cocktail van meer dan duizend stoffen die in de individuele ontwikkelingsfasen van je baby precies op elkaar zijn afgestemd. Moedermelk heeft een voedingswaarde van ongeveer 67 calorieën per 100 gram. Onderzoekers van de Harvard University in de VS hebben echter ontdekt dat moedermelk voor jongens een hoger vet- en caloriegehalte heeft, maar meisjes drinken een grotere hoeveelheid.

Enkele wist-je-datjes over de samenstelling van moedermelk (per 100 g):

• Het bestaat uit 7% koolhydraten, 1% eiwit en 4% vet
• Het bevat lactose om de darmbacteriën te ondersteunen
• Het heeft een hoog cholesterolgehalte voor een snelle ontwikkeling van de hersenen
• Het bevat witte bloedcellen om bacteriën, schimmels en virussen te vernietigen
• Het zit vol antilichamen om het kind te helpen zich specifiek tegen ziekteverwekkers te verdedigen

Een borstvoedingsmaaltijd bevat:

• Water
• Lactose
• Miljoenen en miljoenen levende cellen: naast de reeds genoemde witte bloedcellen bevat het ook veel stamcellen die de orgaanontwikkeling van je baby ondersteunen
• Proteïnen: in moedermelk kunnen ongeveer 1000 verschillende proteïnen worden opgespoord. Ze activeren het immuunsysteem van de baby, beschermen de neuronen in de hersenen en ondersteunen de groei. Al deze proteïnen zijn opgebouwd uit aminozuren, meer dan 20 verschillende verbindingen in totaal
• Oligosacchariden: 200 verschillende complexe suikermoleculen fungeren als prebiotica in de darmen van je baby en helpen infecties te voorkomen
• Enzymen: meer dan 40 enzymen worden in moedermelk gevonden. Ze helpen je baby ijzer te verteren en op te nemen
• Immuunstoffen: naast witte bloedcellen en oligosacchariden bevat moedermelk tal van andere immuunstoffen zoals fagocyten, immunoglobulinen (antilichamen), lymfocyten, geactiveerde plasmaproteïnen, lysozyme, lactoferrine, lactoperoxidase, fibronectine, glycoproteïnen, antimicrobiële stoffen
• Carboxylzuren
• Groeifactoren
• Hormonen
• Vitamine A, B, D en K en de mineralen natrium, kalium, ijzer, koper, zink, jodium en selenium.
• 400 micro-RNA: deze stoffen bevorderen de genexpressie enondersteunen het immuunsysteem Bacteriën: deze helpen je baby met de spijsvertering.

De samenstelling van moedermelk varieert niet alleen in de individuele maanden van het leven van je kind, maar van maaltijd tot maaltijd en zelfs binnen één enkele borstvoedingsbeurt. Er kunnen echter drie hoofdfasen worden onderscheiden:

1. Colostrum

De eerste melk die tijdens de zwangerschap wordt geproduceerd en die de eerste drie dagen na de geboorte beschikbaar is voor de baby, wordt colostrum genoemd. De aanvankelijk geproduceerde hoeveelheid is slechts 40 tot 50 ml per dag, wat voldoende is omdat de maag van je baby maar zo groot is als een knikker. Het aandeel witte bloedcellen en antistoffen in colostrum is erg hoog, zodat je baby de eerste dagen beschermd is tegen infecties en ziektes. De colostrum sluit ook het nog doorlaatbare darmslijmvlies af. De concentratie van vitamine A, E en K is bijzonder hoog. Ook het eiwitgehalte is hoger dan in volgroeide moedermelk. Vet en koolhydraten worden daarentegen verminderd, zodat deze melk gemakkelijker verteerbaar is. Colostrum heeft ook een laxerende werking, zodat je baby zijn eerste stoelgang, het zogenaamde meconium, kan doormaken.

2. Overgangsmelk

Na een paar dagen zal je merken hoe de hoeveelheid moedermelk toeneemt en je borsten aanzienlijk opzwellen. Op de derde levensdag drinkt je baby tussen de 300 en 400 ml per dag, na een week 500 tot 800 ml. Tot dag 14 praten artsen en verloskundigen over overgangsmelk. Het vet- en caloriegehalte zal nu toenemen, en ook de lactoseconcentratie is hoger. Het bevat ook antilichamen, beschermende cellen, bioactieve ingrediënten en veel gezonde bacteriën om je baby te helpen groeien.

3. Rijpe moedermelk

Na de tweede levensweek van het kindje wordt rijpe melk gevormd, die rijk is aan eiwitten, mineralen, bioactieve ingrediënten, vitamines en suikers. Deze cocktail is samengesteld om je baby aan te moedigen om nog beter te gedijen. Vanaf dit punt blijven het nutriëntengehalte en de concentratie van de ingrediënten relatief constant. Rijpe melk is dunner omdat het een hoger watergehalte heeft. Het suikergehalte neemt echter af. Tot de zevende levensmaand dekt je baby nog 93 procent van zijn dagelijkse behoefte met moedermelk, tussen 11 en 16 maanden is dat nog de helft.

Welke kleur heeft moedermelk?

Het colostrum is erg dik en heeft een gelige kleur, daarom wordt het ook wel "vloeibaar goud" genoemd. Deze gele tint gaat verloren in de overgangsmelk, die meer witachtig van kleur is en een melkachtige, bijna romige consistentie heeft. De rijpe melk is meestal witachtig, maar kan soms blauw worden. Bij rijpe melk stroomt eerst een waterige voormelk, die geleidelijk dikker wordt en een hoger vetgehalte heeft. Aangezien het deze melk is die je kindje echt verzadigt, moet hij of zij minstens tien minuten aan één borst drinken.

Wat is het vetgehalte in moedermelk?

Terwijl colostrum slechts 3% vet bevat, hebben overgangsmelk en rijpe melk een gehalte van 4%. Het meeste vet in moedermelk bestaat uit triglyceriden. Met een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren kan calcium, wat de groei van botten en tanden ondersteunt, bijzonder gemakkelijk worden opgenomen. Moedermelk wordt door je baby in twee uur verteerd, koemelk in vier uur.

Beschermt moedermelk tegen allergieën?

Moedermelk is de best mogelijke voeding voor je baby. Studies hebben aangetoond dat het risico op allergieën aanzienlijk vermindert bij kinderen die in de eerste 4 tot 6 maanden volledige borstvoeding hebben gekregen. Bovenal neemt het risico op het ontwikkelen van neurodermitis en koemelkallergie af door borstvoeding.

Moeders vermoeden vaak dat hun kind allergisch is voor moedermelk. In deze gevallen is er echter geen sprake van een allergie voor moedermelk, maar is de baby allergisch voor een voedingsbestanddeel dat in het voedsel van de moeder zat en dus in de moedermelk terechtkwam. Het vermijden van koemelkproducten kan nuttig zijn.

De antistoffen in moedermelk

Vanaf het begin bevat moedermelk veel immuun versterkende ingrediënten die de afweer van je baby helpen versterken. Bovendien past het zich aan de behoeften van je kind aan. Als je baby ziek wordt, maakt de moeder via de moedermelk natuurlijke antibiotica aan, waardoor de baby beter met de infectie om kan gaan. Volgens een onderzoek van de Arizona State University is dit mogelijk omdat de tepels het speeksel van het kind opnemen en het lichaam van de moeder direct kan reageren. Trouwens, dankzij de antistoffen in moedermelk kunnen zelfs kleine verwondingen en uitwendige ontstekingen goed worden behandeld. Laat gewoon wat moedermelk op het getroffen gebied vallen.