Duur van de borstvoeding: de speenleeftijd

Voor veel mama’s en hun kindjes is borstvoeding een bijzonder intensieve tijd. Maar hoe lang moeten kinderen borstvoeding krijgen en wanneer moet met spenen, het proces waarbij je stopt met borstvoeding te geven, worden begonnen om over te schakelen op aanvullende voeding? Deze vragen houden niet alleen vele mama’s bezig, ze zijn ook het voorwerp van vele discussies.

Hoe lang moeten mama’s borstvoeding geven?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en UNICEF zijn het erover eens: als moeder en kind gezond zijn, is moedermelk de beste voeding voor baby's. Het wordt daarom aanbevolen om het kind in ieder geval de eerste dagen direct na de geboorte borstvoeding te geven. De eerste melk (collostrum), die in de eerste zeven dagen van het leven van de baby wordt aangemaakt, bevat veel antistoffen, voedingsstoffen en groeifactoren. Ze ondersteunen de ontwikkeling van het spijsverteringskanaal van het kind en beschermen het kind tegen infectieziekten.

Maar hoe lang borstvoeding moet duren, daar zijn verschillende meningen over. Zelfs in de eerste weken en maanden van het leven profiteert het kind van de voedingsstoffen in moedermelk. Tegelijkertijd vervult borstvoeding andere functies: het versterkt de band tussen moeder en kind en helpt bij de involutie van de baarmoeder (de baarmoeder zal terug haar normale grootte aannemen door samen te trekken). De WHO en UNICEF adviseren om gedurende ten minste zes maanden volledig borstvoeding te geven en daarna langzaam te beginnen met het geven van andere voeding.

Wanneer is het juiste moment om te spenen?

Er is geen algemeen antwoord op de vraag wanneer je moet beginnen met spenen. Het einde van de borstvoeding is afhankelijk van veel factoren en is daarom individueel verschillend. Borstvoedingsproblemen zoals borstinfecties, pijnlijke borstvoeding, gebrek aan melk, het nemen van bepaalde medicijnen of weer aan het werk gaan zijn slechts enkele redenen voor mama’s om te stoppen met borstvoeding.

Maar de baby kan ook beslissen door plotseling de borst af te stoten of door meer interesse te tonen in ander voedsel. Het is niet te voorspellen wanneer dit zal gebeuren. Bij sommige kinderen gebeurt het na enkele maanden, bij anderen pas na hun eerste verjaardag. Artsen noemen de afname van de belangstelling van de baby voor de borst “natuurlijk spenen”.

Borstvoeding geven vanaf natuurlijk spenen?

Natuurlijk spenen

Het zogenaamde natuurlijke spenen (natural weaning) is de gemakkelijkste manier van spenen, omdat het gebaseerd is op de behoefte van het kind. Door de borst af te wijzen, toont de baby zijn afnemende interesse en bereidheid voor nieuwe voeding. Dit versterkt na verloop van tijd en manifesteert zich in een steeds frequentere afstoting van de borst, die enkele dagen of zelfs weken kan aanslepen. Op een gegeven moment weigert het kind de borst volledig.

Voorzichtig spenen

Een andere vorm van spenen is wat bekend staat als het “zachte spenen” (gentle weaning). De mama beslist wanneer ze wil stoppen met borstvoeding. Het is belangrijk dat dit spenen langzaam en over meerdere weken plaatsvindt. Het spijsverteringsstelsel van de baby, dat tot nu toe alleen aan moedermelk gewend was, moet namelijk voldoende tijd krijgen om zich aan de nieuwe voeding aan te passen.

Afhankelijk van wanneer je wilt beginnen met spenen, vervang je eerst een maaltijd door flesvoeding of aanvullende voeding (babyvoeding). Soms kan het helpen om de maaltijd af te sluiten met wat moedermelk. Om dit te doen, geef je je baby een tweede voeding na de baby- of flesvoeding. Sommige kinderen vinden het makkelijker om op deze manier de overgang te maken. Begin met het vervangen van slechts één maaltijd per dag en geef je kind de tijd om eraan te wennen. Na ongeveer een week kan je een tweede maaltijd per dag vervangen door andere voeding. Vervang na nog een week een andere maaltijd. Je moet dit ritme aanhouden, maar blijf 's avonds borstvoeding geven tot het einde. Voor veel kinderen heeft borstvoeding voor het slapen gaan een kalmerend effect, waardoor ze daarna gemakkelijker in slaap vallen.

Snel spenen

Als je helemaal geen borstvoeding (meer) wilt geven, of als er medische redenen zijn om geen borstvoeding te geven, kan het nodig zijn om het spenen te versnellen. Indien dit nodig is, zal je gynaecoloog je adviseren en indien nodig passende medicatie voorschrijven om de lactatie te onderdrukken.

Het is mogelijk om snel te stoppen met borstvoeding geven. Borstinfecties of melkcongestie kunnen nu eenmaal optreden, en snel spenen is ook een uitdaging om te overwinnen voor je baby. Geef je kind in deze tijd veel aandacht en schakel professionele hulp in die jou en je kindje kan helpen er snel aan te wennen.

Belangrijk: gezien de controversiële discussies over borstvoeding zijn veel mama’s onzeker. Wat je ook beslist, onthoud dat of - en hoe lang - je borstvoeding geeft, niets zegt over of je een goede mama bent of niet!