Sporenelementen - ijzer, zink & co tijdens de zwangerschap

Een gezonde voeding met voldoende sporenelementen zoals zink, ijzer en magnesium ondersteunt de vruchtbaarheid vóór de zwangerschap en bevordert de gezonde ontwikkeling van de baby.

Een uitgebalanceerde voeding met vitamines, foliumzuur... is essentieel voor een gezonde groei van je baby in de baarmoeder. Sporenelementen spelen ook een belangrijke rol bij de kinderwens en gezinsplanning. Zo ondersteunt zink bijvoorbeeld de vruchtbaarheid. Ook mannen hebben baat bij deze voedingscomponenten: selenium en zink ondersteunen een goede spermakwaliteit. 

Een moderne voeding bevordert een gebrek aan sporenelementen

Een onderzoek van de Hoge Gezondheidsraad toont aan dat veel mensen een tekort hebben aan vitamines en sporenelementen, slechts 12% van de Belgen eet dagelijks de aanbevolen 200g groenten en 200g fruit*. De reden hiervoor is onze eetstijl, waarbij enkelvoudige koolhydraten zoals wit brood, pasta of geraffineerde suiker steeds vaker op het menu staan. Lange transportroutes en overbemesting dragen er ook toe bij dat groenten en fruit ook minder vitamines en sporenelementen bevatten dan vroeger. Als je kinderen wilt of als je zwanger bent, is het daarom de moeite waard om het menu eens van dichterbij te bekijken. Naast het opgeven van alcohol en nicotine speelt een adequate toevoer van micronutriënten zoals ijzer, jodium of zink een belangrijke rol voor de gezondheid van moeder en kind. 

Sommige sporenelementen zijn bijzonder belangrijk vóór en tijdens de zwangerschap:

IJzer voor bloedvorming

Veel vrouwen hebben een ijzertekort tijdens de zwangerschap. IJzer is vooral belangrijk omdat je lichaam het nodig heeft voor de bloedvorming. Naarmate een baby in je baarmoeder groeit, neemt de behoefte aan ijzer snel toe. Gemiddeld hebben zwangere vrouwen nu tot 30 mg per dag nodig in plaats van de gebruikelijke 15 mg. Veel vrouwen vinden het moeilijk om deze hoeveelheden binnen te krijgen met alleen voedsel. Het resultaat is bloedarmoede door een ijzertekort. De zwangere vrouw vertoont symptomen zoals:

• Vermoeidheid
• Bleke huid
• Lage veerkracht
• Hoofdpijn
• Kortademigheid
• Duizeligheid

Let al op ijzerrijk voedsel vanaf je kinderwens: 

Als je vóór de zwangerschap voldoende ijzer binnenkrijgt, hebben jij en je baby een goede start. Om dit te doen, neem je bewust ijzerrijke voedingsmiddelen op in je dieet zoals:

• Vlees
• Vis
• Linzen
• Groene groenten
• Volkorenproducten

Je kan ook vitamine C gebruiken om je lichaam te helpen ijzer te absorberen door bijvoorbeeld een glas sinaasappelsap of verdund citroensap bij de maaltijd te drinken.

Selenium voor een gezonde zwangerschap

Selenium is een van de belangrijkste antioxidanten en heeft ook een directe invloed op de vruchtbaarheid bij vrouwen. Als onderdeel van een studie kwamen dr. Hugh Harris en zijn team erachter dat selenium in grote hoeveelheden aanwezig is in de eifollikels. Deze follikels produceren de vrouwelijke eicellen. Selenium maakt schadelijke vrije radicalen onschadelijk en zorgt voor een gezonde omgeving waarin sterke eicellen kunnen rijpen. Tegelijkertijd konden onderzoekers van de Poolse universiteit van Wrocławski bewijzen dat een seleniumtekort bij mannen een impact heeft op de kwaliteit en activiteit van het sperma. Om deze reden is selenium nu opgenomen in veel hoogwaardige voedingssupplementen voor stellen die kinderen willen en voor zwangere vrouwen. Het eten van twee tot drie paranoten per dag kan ook een seleniumtekort voorkomen.

Jodium als een belangrijke bouwsteen 

Tijdens de zwangerschap heeft het kindje jodium nodig voor de schildklier, de botten en een gezonde mentale ontwikkeling. Al in de tiende week begint het embryo zelfstandig schildklierhormonen te produceren, wat de behoefte van de mama aan jodium verhoogt. Daarom is het belangrijk om vóór het begin van de zwangerschap voldoende jodium te consumeren, zodat er later geen tekort ontstaat. Dit werkt het beste met twee tot drie porties zeevis per week. Als dat niet mogelijk is, vraag dan aan je arts of je uit voorzorg een jodiumsupplement moet nemen.

Zink ondersteunt ook de zwangerschap

Zink draagt bij aan de ontwikkeling van een vruchtbare eicel. Vanwege de positieve effecten op het mannelijke sperma en de vrouwelijke vruchtbaarheid is een verhoogde consumptie van zink aan te raden als je kinderen wilt krijgen. Zink draagt bij tot gezonde en actieve zaadcellen bij mannen en regelt ook het energieverbruik van het sperma in de testikels. Daardoor zijn deze zaadcellen actiever op weg naar de baarmoeder, waardoor de kans op bevruchting van de eicel toeneemt. Ook vrouwen hebben baat bij de inname van zink. Als je kinderen wilt krijgen, beïnvloedt het sporenelement de vorming van de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Bovendien ondersteunt zink de gezonde ontwikkeling van het ongeboren kind tijdens de zwangerschap en kan het een vroegtijdige placentabreuk helpen voorkomen.

Omega-3 vetzuren en magnesium

Een voldoende hoge inname van meervoudig onverzadigde vetzuren, de zogenaamde omega-3 vetzuren, is belangrijk tijdens de zwangerschap. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de hersenen en het netvlies van je baby. Ze spelen ook een belangrijke rol in de hormonale balans en in het immuunsysteem. De belangrijkste omega-3 vetzuren voor de zwangerschap zijn:

• ALA (alfa-linoleenzuur)
• EPA (eicosapentaeenzuur)
• DHA (docosahexaeenzuur)

Tijdens de zwangerschap kun je deze vetzuren halen uit vette zeevis en plantaardige oliën. Voedingssupplementen helpen ook gericht te voldoen aan je behoefte aan essentiële vetzuren.

Het laatste belangrijke sporenelement voor babyplanning en zwangerschap is magnesium. Het is naast foliumzuur en jodium een van de belangrijkste bouwstenen voor een gezonde lichamelijke ontwikkeling van je kind. Bovendien kan magnesium de zwangerschap bevorderen door het sperma te helpen, net als zink en selenium, en de vruchtbaarheid van de vrouw te ondersteunen.

_{*https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/9285_voedingsaanbev_16122016_a5.pdf}